’’Her Zaman ve Her Yerde Herkes İçin Ruh Sağlığı’’
Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu (WFMH) tarafından 10 Ekim tarihi Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak belirlenmiştir. Dünya çapında bugün kapsamında her yıl belirlenen temaya göre ruh sağlığı ve hastalıkları konusunda çeşitli farkındalık faaliyetleri yürütülmektedir. Bu sene için Dünya Ruh Sağlığı Günü teması ’’Her Zaman ve Her Yerde Herkes İçin Ruh Sağlığı’’ olarak belirlenmiştir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından ilk kez Ocak 2020’de, COVID-19 hastalığı duyurulmuş, hastalığın dünya üzerindeki çok sayıda ülkeye yayılma riski olduğu belirtilmiştir. Mart 2020’de ise Dünya Sağlık Örgütü, COVID-19 yayılımını bir pandemi olarak değerlendirmiştir.
Tüm dünyada milyarlarca insanı etkileyen COVID-19 salgınının ruh sağlığımız üzerinde de olumsuz etkileri olmuştur.Çok hızlı yayılım ve giderek artan ölümlerin tüm dünyada toplumsal bir strese yol açması üzerine Dünya Sağlık Örgütü Ruh Sağlığı ve Madde Kullanımı Departmanı farklı gruplar için salgın sırasında ruhsal ve psikososyal esenliği desteklemek amacıyla öneri mesajları oluşturmuştur:
TOPLUMA ÖNERİLER
-COVID-19, dünya üzerindeki çok sayıda bölgede, birçok ülkeden çok sayıda insanı etkileme olasılığına sahiptir. Hastalığa yakalanan insanları anlamak gerekir. Bu insanların desteğimize, merhametimize ve yardımımıza gereksinimleri vardır.
-Hastaları COVID-19 vakası, kurban, COVID-19’lu aile vs. gibi ifadeler ile tanımlamamalı yani etiketlememeliyiz. Bu kişiler hastalıkları iyileştikten sonra işlerine devam edecekler, aileleri ve sevdikleri ile beraber olacaklardır.
-COVID-19 hastalığı ile ilgili olarak çok sayıda haber, ileti ve bilgi bulunmaktadır. Sizi kaygılandıran bu haber ve iletileri seyretmeyi, okumayı ve dinlemeyi en az düzeye indirmelisiniz. Yalnızca güvenilir kaynaklardan bilgi edinmeli, kendinizi ve sevdiklerinizi korumak üzere yapılabilecekleri araştırmalısınız. Gerçek bilgi korkuyu azaltır.
- Kendinizi koruyun ve diğer insanlara destek olun. Gerekli olduğu durumlarda diğer insanlara yardımcı olmak hem yardım edilene hem de yardım edene ruhsal olarak yarar sağlar.
- Çevrenizdeki, COVID-19 hastalığına yakalanan hastaların tedavilerine yardımcı olan sağlık çalışanlarını destekleyin. Sağlık çalışanlarının sizin ve sevdiklerinizin yaşamlarını korumada gösterdikleri çabanın farkında olun.
Pandemi çoğumuzun hayatında ilk kez deneyimlediği bir durum olduğundan uyum sağlamakta zorluklar yaşayabilmekteyiz. Biz yetişkinler olarak bu durumla baş etmekte zaman zaman zorluklar yaşarken hiç şüphesiz bu salgın sürecinden çocukların ruh sağlığı da etkilenebilmektedir. Bu noktada anne babalara önerilerimiz ise:
-Evde kalması gereken çocuklar için mümkün olduğunca olağan yaşam koşulları sürdürülmelidir. Ev içinde her zamanki uğraşlara zaman ayrılmaya devam edilmelidir.
-Çocuklar anne babalarının davranışlarını ve duygularını belli etme şekillerini gözlemler. Çocukların endişelenmesi durumunda, anne babalar bu endişeyi çocukla birlikte konuşarak kaygılarının azalmasını sağlayacaktır.
-Stres ve kriz durumlarında, çocukların anne babalarına daha fazla bağlanmaları ve daha talepkâr olmaları çok sık karşılaşılan bir durumdur. Anne babalar bu süreçte çocuklarının yanında olduklarını daha fazla hissettirmeli, birlikte geçirdikleri zamanları artırmaya çalışmaları faydalı olacaktır.
-COVID-19 hastalığının çocuklara yaşına uygun şekilde anlatılması gerekir.Ebeveynlerin, çocuklarının korku ve üzüntü gibi duygularını ifade etmeleri için olumlu yollar bulmalarına yardımcı olması gerekir. Her çocuğun duygularını ifade etme şekli farklıdır. Resim ve oyun gibi yaratıcı aktiviteler ile bu durum kolaylaştırılmalıdır.
Tüm bu bahsettiğimiz öneriler de dahil olmak üzere Covid-19 pandemisi başından itibaren Müdürlüğümüz Sağlıklı Hayat Merkezi’nde görevli psikologlarımızdan 0 356 212 8505 (dahili 5536-5546) numaralı Psikososyal Destek Hattı vasıtasıyla psikolojik yardım ve danışmanlık alınabileceğini hatırlatmak isteriz.
Psikolog Seda ÇELİK