Fiziksel aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak
enerji tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak
tanımlanmaktadır. Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde
temel araçlardan biridir. Bir halk sağlığı sorununu gidermenin yanında, aynı
zamanda toplum refahını, çevrenin korunmasını teşvik eder ve gelecek nesillere
yönelik bir yatırım oluşturur.
Dünya Sağlık Örgütü küresel ölümlerin %70’ini temel sebebinin Bulaşıcı
Olmayan Hastalıklar(BOH) olduğunu belirtmektedir (her yıl 40 milyon insan).
BOHlar sebebiyle gerçekleşen ölümlerin yılda 17.7 milyonunu kardiyovasküler
hastalıklar, 8.8 milyonunu kanserler, 3.9 milyonunu solunum yolu hastalıkları
ve 1.6 milyonunu diyabet oluşturmaktadır. BOHların dört davranışsal risk
faktörü arasında fiziksel inaktivite de yer almaktadır.
Obezitenin artmasına neden olan önemli faktörlerden biri hareketsiz yaşam
tarzının yaygınlaşmasıdır. Buna karşılık fiziksel aktivite; kan basıncını
azaltır, HDL seviyesini arttırır ve vücut ağırlığı kontrolü için anahtar role
sahiptir.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yapılan Türkiye Sağlık
Araştırması-2016 sonuçlarına göre 15 yaş üzeri bireylerin %41.1’i yetersiz
aktivite (STEPS 2017 ön sonuçları %43), %53’ü orta derecede fiziksel aktivite
ve %5.9’unun ağır fiziksel aktivite yaptığı bulunmuştur.
Ayrıca Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte yürütülen Türkiye Çocukluk Çağı
(ilkokul 2. Sınıf öğrencileri) Şişmanlık Araştırması COSI-TUR 2016 sonuçlarına
bakıldığında ailelerin ifadelerine göre çocukların %9.5’i hafta içi hiç oyun
oynamamakta, %19.9’u günde bir saatten az ve %29.7’si günden bir saat oyun
oynamaktadırlar. Çocukların %42.5’i günde bir saat, %23.5’i 2 saat ve %12.7’si
3 saat ve üzerinde televizyon seyretmekte/bilgisayarda zaman geçirmektedirler.
Sağlığın korunması ve geliştirilmesi için haftada 150 dakikalık (haftanın 5
günü 30 dakikalık) orta şiddette bir egzersiz yetişkinler açısından yeterlidir.
1-4 yaş arası çocuklar, gün içinde farklı şiddetlerde toplam 180 dakikalık
fiziksel aktivite yapmalıdırlar. 5-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenler için
ise, günde 60 dakika, orta şiddetliden yüksek şiddetli aktivitelere doğru
şiddeti değişen aktiviteler önerilmektedir.
Orta şiddetli aktiviteler sırasında kişi konuşabilir fakat şarkı
söyleyemez. Hızlı yürümek, düşük tempolu koşular, dans etmek, ip atlamak,
yüzmek, masa tenisi oynamak, yavaş tempoda bisiklet sürmek vb. orta şiddetli
aktivite örnekleridir.
Yüksek şiddetli aktiviteler sırasında kişi, aktivite sırasında nefesi
kesilmeden birkaç kelimeden fazlasını konuşamaz (tempolu koşu, basketbol,
futbol, voleybol, hentbol ve tenis oynamak, step-aerobik derslerine katılmak,
tempolu dans etmek vb).
Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir yaşamın ilk
adımıdır.